Festiwale filmowe dyskutują o polityce i wartościach obywatelskich na FFC

© FFC
© FFC

W trakcie 28. FilmFestival Cottbus (FFC), reprezentanci wschodnioeuropejskich festiwalów filmowych, twórcy filmowi oraz dziennikarze z państw należących do Partnerstwa Wschodniego oraz Rosji wzięli udział w spotkaniu networkingowym „Festiwal filmowy pomiędzy polityką i wartościami obywatelskimi”, by wymienić się na tym polu spostrzeżeniami dotyczącymi sytuacji reprezentowanych krajów.

Przeglądy filmowe biorące udział w spotkaniu na FFC postrzegają siebie jako specyficzne przestrzenie, fora społeczne w poszczególnych państwach. Swoimi programami inicjują one bowiem dialog na tematy istotne dla społeczeństwa obywatelskiego. Samo to czyni z nich platformy wymiany poglądów w kontekście międzykulturowego oraz międzynarodowego dialogu toczącego się pomiędzy reprezentantami państw, które zaprzestały prób kontaktu na poziomie oficjalnych stosunków politycznych.

Festiwale muszą się jednak mierzyć ze spektrum ekonomicznych i politycznych wyzwań. Przykładowo, zakaz białoruskiego ministerstwo kultury uniemożliwił wyświetlenie dwóch filmów w Konkursie Krajowym na Minsk International Film Festival Listapad (Białoruś), co stało się kwestią polityczną. W zeszłym roku rząd Azerbejdżanu do tego stopnia wywierał presję na festiwalach filmowych, które w planach miały projekcję irańsko-ormiańskiego filmu YEVA, że zaowocowało to reakcją ze strony Gubernatorstwa Stambułu, które przychyliło się do prośby i zakazało wyświetlania filmu. Decyzję argumentowano tym, że film reżysera irańskiego pochodzenia Anhida Abada, który Armenia zgłosiła do Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej 2018, sprawiał wrażenie, iż region Nagorno-Karabakh jest terytorium należącym do Armenii. Incydent z YEVĄ wywołał w Turcji poruszenie, ale, jak zostało to podkreślone w trakcie spotkania networkingowego na FFC, nie jest to odosobniony przypadek, jako że Azerbejdżan wywierał już wcześniej presję na różnych rządach, nadużywając tym samym kanałów dyplomatycznych.

Biorący udział w dyskusji, w tym reprezentanci Golden Apricot International Film Festival (Erywań, Armenia), Tibilisi International Film Festival (Gruzja), International Documentary Film Festival CRONOGRAF (Kiszyniów, Mołdawia), Moscow International Documentary Film Festival DOKer (Rosja), Odesa International Film Festival (partner FFC w realizacji tego projektu, na którym analogiczne spotkanie odbyło się w czerwcu), a także dziennikarze i twórcy filmowi z państw należących do Partnerstwa Wschodniego (Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Ukraina) i z Rosji, podkreślali rolę wielostronnej wymiany i solidarności w ramach działań dotyczących regionalnej sceny kinowej.

PODBROSY | JUMPMAN (Russia; winner of Special Prize for Best Director at the FFC), which criticises the abuse of official channels for corrupt private purposes, ZAVTRA | TOMORROW (Belarus) about the situation of unemployed older people in the provinces, and MEZOBLEBI | NEIGHBOURS (Georgia) about the social consequences of insubordinate gentrification. Yet the workshop also highlighted the crisis of film reviews that can be detected not only in Eastern Europe, but around the globe. By submitting to economic constraints, the ability of film reviews to engage in social analysis increasingly deteriorates towards becoming nothing more than prolonged marketing.

Film określano mianem punktu wyjścia do rozważenia statusu quo społeczeństwa w krajach, do których sytuacji odnoszono się w trakcie dyskusji. Dziennikarstwo filmowe może w tym kontekście realizować jeden z ze swoich najbardziej szlachetnych postulatów i inicjować społeczną debatę. Dlatego też spotkaniu networkingowemu towarzyszyły warsztaty dla młodych dziennikarzy filmowych z wyżej wymienionych krajów. W trakcie zajęć uczestnicy dyskutowali o socjoanalitycznej funkcji filmu, która realizuje się choćby w obrazie Ivana I. Tverdovskiy'ego PODBROSY | JUMPMAN (Rosja, zwycięzca Nagrody specjalnej za najlepszą reżyserię na 28.FFC) krytykującym nadużywanie kanałów oficjalnych do realizacji prywatnych celów, w ZAVTRZE | TOMORROW (Białoruś) opowiadającej o sytuacji bezrobotnych starszych ludzi żyjących na prowincji, czy w produkcji MEZOBLEBI | NEIGHBOURS (Gruzja) traktującej o społecznych konsekwencjach nagłej gentryfikacji. Warsztaty skupiały się również wokół kryzysu recenzji filmowych, dostrzegalnego także poza Europą Wschodnią, praktycznie na całym świecie. Poprzez podporządkowanie wymogom ekonomicznym, wytracany jest potencjał recenzji filmowej jako autentycznej zaangażowanej analizy problemów społecznych, co czyni ją tym samym jedynie kolejnym środkiem marketingowym.

O Partnerstwie Wschodnim

Zapoczątkowane przez FilmFestival Cottbus, Partnerstwo Wschodnie spotyka się co roku od 2017 na Odesa International Film Festival i na FilmFestival Cottbus w celu wzajemnej wymiany poglądów i perspektyw.

W ramach FilmFestival Cottbus wydarzenie to jest wspierane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.

29.  FilmFestival Cottbus odbędzie sie w dniach 5-10 listopada 2019.